Gure Platera Gure Aukeran esperientzia interesagarriak partekatzen jarraitzen dugu. Oraingoan Teresa Sancho Ortega, Bidezko Elikaduran bolondresa eta Sorkin Jakintzen Iraultegiaren bazkidearen artikulu bat dakarkigu.
Nire etxean ohikoa zen zerealak soberan zegoen azukre koilarakada batekin goslatzea, edo txorizo bokata askatzea prestaturiko erosten zen zuku klasikoarekin. Bai, ni ere EGBra joan nintzen. Frostiesen tigreari esker neukan energia boteretsuaz ohartu eta Zumosoleko lehenegusuaen muskuluen inbidia zuen belaunaldikoa naiz. Tipo horiek garai hartako osasungarritasun eta bizitasun eredua gorpuzten zuten, eta sarritan izan nahi izaten genituen superbotereez gozatzen zuten. Zergatik ez gauza bera jaten bagenuen?
Informazioaren demokratizazioari eta urteek aurrera egin ahala nutrizio-kultura hobetzen joateari esker, herritar garen aldetik, sinesmen horietatik aldentzen gara, eta, aldi berean, gero eta gertuago gaude jaten dugunaren eta gure osasunaren artean dagoen lotura handia ulertzetik. Behin arazoaz sentsibilizatuta, denbora kontua da gure gorputzentzat oso kaltegarriak diren elikadura-ohiturak aldatzen saiatzea, are gehiago etxeko txikien osasunaz mintzatzen garenean, baina hori lortzera iristea beste kontu bat da. Haurtzaroan hartzen ditugun ohitura horiek aldatzeak kontzientziatzea, prestatzea eta entrenatzea eskatzen du. Zentzu guztietan berriz heztea da, hara, izan ere haurtzaroan barneratzen ditugun eta gure bizitzan behin eta berriz errepikatzen ditugun ohitura eta bizipen horiek, azken finean, oso irakaskuntza errotuak baitira.
Gure dietaren bidez hezten gara, eta ikasten dugunaren araberakoa izango da gure osasuna, baina baita beste gauza askoren arabera ere. Egunero jaten dugunaren atzean nekazaritza sistema oso bat dago, kasu gehienetan planeta suntsitzen, pertsonak esplotatzen eta gure gizarteak atsekabetzen dituzten desberdintasunetan sakontzen laguntzen duena. Ez da beti horrela izaten, badira beste aukera batzuk, elikadura-subiranotasuna defendatuz errealitate hori eraldatu nahi dutenak, bidezkoagoa eta jasangarriagoa izan dadin. Gure hautuek asko balio dute. Horrela, gure elikadura arrunta osatzen duten eta gure seme-alabei helarazten dizkiegun sinesmen eta balio horiek guztiak ez dira neutroak, errealitatea eraldatzen lagun dezakete, edo, bestela, kontzienteki egin edo ez, existitzen dena iraunarazten lagundu dezake.
Elikadura gizarte-eraldaketarako tresna pedagogiko indartsua izan daitekeela barneratzen dugunean, erraz joan gaitezke elikagai bat edo beste bat hartzetik haratago. Egunerokotasunean, haur batek uler dezake latitude horretan ezin duela tomaterik jan neguan ingurumena kaltetu gabe; ogi osasuntsuagoak hartzidura-denbora gehiago behar duela eta, beraz, elaborazio-kostu handiagoa duela; edo baserritarrak** arduratu direla historikoki haziak kontserbatzeaz eta hobetzeaz, emakumeen ezagutzak funtsezkoak izan direlako eta izaten jarraitzen direlako. Horrek guztiak pentsamendu kritikoa garatzen eta norberak bere ekintzen ardura hartzen lagunduko du. Gainera, familiak ez gara zertan ezagutzetara edo etxeko espaziora mugatu behar. Baratze baten lurrean eskuak hondoratzean sentitzen dena esperimentatu ahal izatea, gazta egiten duten artzainekin erlazionatzea, edo komunitate-espazioetan beha gaitzala, hala nola ikastetxeetan edo auzoetan elikadura-subiranotasuna defendatzen, horiek emantzipatzen laguntzeko beste modu batzuk dira, aldaketaren agente aktibo gisa.
Amek, aitek eta familia-inguruneko beste pertsona heldu batzuek, zuek bai, gosaltzeko edo askarirako superboterea transmititu diezaiekezue zuen haurrei. Zuen eskuetan dago gure bizitzan ditugun pertsona txiki horiei laguntzea, bizi behar duten errealitatearen kontzientzia izaten laguntzea, gizarte bezala ditugun arazoei aurre egin ahal izateko eta mundu hobea lortzeko duten gaitasunaz jabetzen laguntzeko.
Teresa Sancho Ortega, Bidezko Elikaduran bolondresa eta Sorkin, Alboratorio de Saberes/ Jakintzen Iraultegiaren bazkidea
